Ongerechtvaardigde verrijking

Gisteren besprak ik de situatie waarin per ongeluk geld naar iemand wordt overgemaakt, of bijvoorbeeld te veel geld wordt overgemaakt bij het doen van een betaling. Er kan dan sprake zijn van een onverschuldigde betaling. Sinds enkele jaren is er een nieuw artikel waar de nieuwe generatie juristen in toenemende mate mee te maken krijgt. Volgens prof. mr. Edgar du Perron kan dit nog eens een heel belangrijk artikel gaan worden. We hebben het dan over het artikel waarin het begrip ongerechtvaardigde verrijking een juridische vorm krijgt.

Sinds 1 januari 1992 hebben we te maken met nieuw vermogensrecht. Nieuw in het geschreven recht is het artikel 6:212 BW dat gaat over de onrechtmatige verrijking. Een onrechtmatige verrijking is een verrijking waarbij er naast iemand die ‘verrijkt’ is, ook iemand moet zijn die schade heeft geleden (de ‘verarmde’). Onder bepaalde voorwaarden kan de schade die de ‘verarmde’ geleden heeft, worden verhaald op de verreikte. Aan welke voorwaarden moet een dergelijke eis in beginsel voldoen?

Er moet sprake zijn van:

  1. Een verrijking van iemand (de ‘verrijkte’)
  2. die in direct (en tevens een causaal) verband staat tot
  3. een verarmde
  4. waarbij de verrijking onrechtmatig moet zijn
  5. en de vordering tot schadevergoeding redelijk moet zijn.

Bovenstaande opsomming is natuurlijk een hele simplistische weergave van een complex geheel, maar geeft wel een duidelijke richting aan van de bepalingen die in het BW terug te vinden zijn over de ongerechtvaardigde verrijking.

Overigens is het zo dat de verrijking niet gelijk hoeft te staan aan de verarming. Het standaardvoorbeeld dat in veel literatuur terug te vinden is, is het volgende voorbeeld:

Voor een verzamelaar is een ontbrekend exemplaar in zijn verzameling vaak van (veel) grotere waarde dan voor de persoon die enkel dat exemplaar in bezit heeft.

Ik zal binnenkort deze pagina uitbreiden met enkele voorbeelden.

10 reacties op “Ongerechtvaardigde verrijking”

  1. […] de koper verplicht is een deel van de reparatiekosten te betalen.  Omdat de koper ‘ongerechtvaardigd verrijkt‘ […]

  2. […] de koper verplicht is een deel van de reparatiekosten te betalen.  Omdat de koper ‘ongerechtvaardigd verrijkt‘ […]

  3. marc verhoeven

    Heb een case voor je. Heb meer dan 5 jaar geleden schijnbaar een bedrag op mijn spaarloonrekening gestort gekregen. Na 5 jaar meld de abn/amro bank zich dat er een fout gemaakt is en dat mijn naam aan de verzekeringsmaatschappij is doorgespeeld, schijnbaar de partij die het geld heeft overgemaakt. na een half jaar meld de verzekeringsmaatschappij zich willen het geld terug. Dus alle reacties van abn/amro en verzekeringsmaatschappij vinden plaats na 5 jaar na de onverschuldigde betaling. Alle reacties zijn naar mijn toenmalige adres verstuurd en hebben mij niet bereikt, op mijn huidige adres is alleen de brief van de deurwaarder geland, waarin ik zwaar geintimideerd word, rente en kosten erbij, bedrag is verdubbeld. Dus wanneer is hun vordering verjaard 5 jaar na de onverschuldigde betaling of 5 jaar nadat de verzekeringsmaatschappij weet wie de ontvanger is van de onverschuldigde betaling. Staan hun in hun recht om dit nu op deze manier zo te doen. Tips zijn erg welkom.

    Bij voorbaat dank,

    Ik heb meer moeite met hun handelswijze, de intimidatie van de deurwaarder en de verdubbeling van het bedrag dan het eventueel terug betalen van de onverschuldigde betaling, als hun in hun recht staan dan hebben ze daar ook recht op.

    Marc Verhoeven

  4. marc verhoeven

    Heb een case voor je. Heb meer dan 5 jaar geleden schijnbaar een bedrag op mijn spaarloonrekening gestort gekregen. Na 5 jaar meld de abn/amro bank zich dat er een fout gemaakt is en dat mijn naam aan de verzekeringsmaatschappij is doorgespeeld, schijnbaar de partij die het geld heeft overgemaakt. na een half jaar meld de verzekeringsmaatschappij zich willen het geld terug. Dus alle reacties van abn/amro en verzekeringsmaatschappij vinden plaats na 5 jaar na de onverschuldigde betaling. Alle reacties zijn naar mijn toenmalige adres verstuurd en hebben mij niet bereikt, op mijn huidige adres is alleen de brief van de deurwaarder geland, waarin ik zwaar geintimideerd word, rente en kosten erbij, bedrag is verdubbeld. Dus wanneer is hun vordering verjaard 5 jaar na de onverschuldigde betaling of 5 jaar nadat de verzekeringsmaatschappij weet wie de ontvanger is van de onverschuldigde betaling. Staan hun in hun recht om dit nu op deze manier zo te doen. Tips zijn erg welkom.

    Bij voorbaat dank,

    Ik heb meer moeite met hun handelswijze, de intimidatie van de deurwaarder en de verdubbeling van het bedrag dan het eventueel terug betalen van de onverschuldigde betaling, als hun in hun recht staan dan hebben ze daar ook recht op.

    Marc Verhoeven

  5. Karen Konijn

    Ik heb een vraag. Een klant van mij vindt dat hij mij al 3 1/2 jaar te veel heeft betaald. Mijn facturen aan hem, zijn gebaseerd op declaraties waarin ik al jarenlang hetzelfde patroon hanteer. Al die jaren heeft de klant gewoon betaald (het gaat om wekelijkse facturen). Tot vorig jaar factureerde ik vaak ’te laat’ en dat gebruikt hij nu als excuus voor het feit dat hij de facturen niet eerder kon controleren dan ongeveer een maand geleden.

    Het bedrag, volgens zijn berekening, is in de loop der jaren opgelopen tot vele tienduizenden euro’s. Overigens staan de door hem genoemde percentages en feiten, waarom de factuur te hoog zou zijn, niet op papier en tijdens een gesprek hierover was het zijn woord tegen het mijne (of andersom). Ik ben me absoluut niet bewust van het feit dat ik te veel zou hebben gefactureerd, zeker gezien het feit dat de klant al die jaren gewoon heeft betaald. Inmiddels heeft die klant de betalingen naar mij stopgezet, nadat hij tot en met week 8 van dit jaar heeft betaald. Hiermee zet hij mijn cash flow ernstig onder druk. Ik heb hem gevraagd om met een duidelijke berekening te komen, waarin exact wordt weergegeven wat de problemen zijn. Daarnaast heb ik hem gevraagd om met een voorstel te komen.
    Als zijn berekening klopt of als ik het ermee eens kan zijn, heb ik voor mezelf besloten om de facturen die al zijn verstuurd, maar nog niet betaald, voor dat gedeelte te crediteren (dit heb ik nog niet aan de klant gezegd, eerst wil ik de berekening zien en het voorstel doornemen). Al die jaren heeft hij gewoon betaald, het lijkt mij dat hij minstens een steekproef had kunnen doen tussendoor, als hij dat had gedaan en mij een bericht had gestuurd was het allemaal nog binnen het redelijke gebleven.
    Het lijkt nu wel of hij datgene wat hij mij is verschuldigd probeert te verrekenen. Ik heb de klant dit jaar al meerdere keren gevraagd te betalen, maar zelfs op die vragen kreeg ik niet te horen dat er ‘iets’ aan de hand was, waardoor zij niet wilden betalen.

    Een gedeelte van het ‘geheim’ is mij wel duidelijk. Mijn werk voor deze klant bestaat onder andere uit de verkoop van advertenties. Hier krijg ik provisie over. Daarnaast mag ik advertenties, groter dan een kwart pagina extra berekenen. Het schijnt dat hier destijds een bedrag over is afgesproken van €0,03 per mm. Door de jaren heen heb ik dat bedrag verhoogd naar € 0,07. Mijn declaraties zijn heel helder en hij had in mijn berekeningen meteen kunnen zien dat dit bedrag is verhoogd. Zelf ben ik hier de fout in gegaan door deze verhogingen niet schriftelijk aan hem door te geven, echter….hij heeft gewoon betaald zonder enige vorm van protest en dat dus bij herhaling. Op het moment dat de factuur wordt betaald en de daaropvolgende ook enz. lijkt het mij dat de klant dus akkoord is gegaan met de prijswijziging.

    Ik kan de plank volledig misslaan, vandaar mijn vraag:
    Moet ik akkoord gaan en het volledige bedrag dat, volgens de klant, teveel is betaald in die jaren terugbetalen? Of…is mijn voorstel, om alleen de nog niet betaalde facturen gedeeltelijk te crediteren, voldoende.

    Karen Konijn

  6. Karen Konijn

    Ik heb een vraag. Een klant van mij vindt dat hij mij al 3 1/2 jaar te veel heeft betaald. Mijn facturen aan hem, zijn gebaseerd op declaraties waarin ik al jarenlang hetzelfde patroon hanteer. Al die jaren heeft de klant gewoon betaald (het gaat om wekelijkse facturen). Tot vorig jaar factureerde ik vaak ’te laat’ en dat gebruikt hij nu als excuus voor het feit dat hij de facturen niet eerder kon controleren dan ongeveer een maand geleden.

    Het bedrag, volgens zijn berekening, is in de loop der jaren opgelopen tot vele tienduizenden euro’s. Overigens staan de door hem genoemde percentages en feiten, waarom de factuur te hoog zou zijn, niet op papier en tijdens een gesprek hierover was het zijn woord tegen het mijne (of andersom). Ik ben me absoluut niet bewust van het feit dat ik te veel zou hebben gefactureerd, zeker gezien het feit dat de klant al die jaren gewoon heeft betaald. Inmiddels heeft die klant de betalingen naar mij stopgezet, nadat hij tot en met week 8 van dit jaar heeft betaald. Hiermee zet hij mijn cash flow ernstig onder druk. Ik heb hem gevraagd om met een duidelijke berekening te komen, waarin exact wordt weergegeven wat de problemen zijn. Daarnaast heb ik hem gevraagd om met een voorstel te komen.
    Als zijn berekening klopt of als ik het ermee eens kan zijn, heb ik voor mezelf besloten om de facturen die al zijn verstuurd, maar nog niet betaald, voor dat gedeelte te crediteren (dit heb ik nog niet aan de klant gezegd, eerst wil ik de berekening zien en het voorstel doornemen). Al die jaren heeft hij gewoon betaald, het lijkt mij dat hij minstens een steekproef had kunnen doen tussendoor, als hij dat had gedaan en mij een bericht had gestuurd was het allemaal nog binnen het redelijke gebleven.
    Het lijkt nu wel of hij datgene wat hij mij is verschuldigd probeert te verrekenen. Ik heb de klant dit jaar al meerdere keren gevraagd te betalen, maar zelfs op die vragen kreeg ik niet te horen dat er ‘iets’ aan de hand was, waardoor zij niet wilden betalen.

    Een gedeelte van het ‘geheim’ is mij wel duidelijk. Mijn werk voor deze klant bestaat onder andere uit de verkoop van advertenties. Hier krijg ik provisie over. Daarnaast mag ik advertenties, groter dan een kwart pagina extra berekenen. Het schijnt dat hier destijds een bedrag over is afgesproken van €0,03 per mm. Door de jaren heen heb ik dat bedrag verhoogd naar € 0,07. Mijn declaraties zijn heel helder en hij had in mijn berekeningen meteen kunnen zien dat dit bedrag is verhoogd. Zelf ben ik hier de fout in gegaan door deze verhogingen niet schriftelijk aan hem door te geven, echter….hij heeft gewoon betaald zonder enige vorm van protest en dat dus bij herhaling. Op het moment dat de factuur wordt betaald en de daaropvolgende ook enz. lijkt het mij dat de klant dus akkoord is gegaan met de prijswijziging.

    Ik kan de plank volledig misslaan, vandaar mijn vraag:
    Moet ik akkoord gaan en het volledige bedrag dat, volgens de klant, teveel is betaald in die jaren terugbetalen? Of…is mijn voorstel, om alleen de nog niet betaalde facturen gedeeltelijk te crediteren, voldoende.

    Karen Konijn

  7. Marlies Kastelein

    Hi Danny,

    Interessant artikel over ongerechtvaardigde verrijking. Wat vind je van deze? Aannemer dekt gedurende langere tijd niet adequaat af bij vervanging dak en goot. Vele duizenden liters water komt het zorgvuldig gerestaureerde pand binnen (vele tonnen schade; huiszwam, gescheurde kozijnen, monumentale plafonds, kromgetrokken vloeren, algen en zoutuitbloei op gevel, roerende zaken etc.). Bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering dekt gevolgschade, schade waarvoor aansprakelijkheid uit de wet voortvloeit (waaronder dus fouten van onderaannemers, bereddingskosten en onderzoekskosten. Fortis schikt met (malafide) aannemer ’tegen finale kwijting’ voor ca. € 6.000, er door eigen advocaat voor gewaarschuwd zijnde dat het geld zal worden weggesluisd.

  8. Marlies Kastelein

    Hi Danny,

    Interessant artikel over ongerechtvaardigde verrijking. Wat vind je van deze? Aannemer dekt gedurende langere tijd niet adequaat af bij vervanging dak en goot. Vele duizenden liters water komt het zorgvuldig gerestaureerde pand binnen (vele tonnen schade; huiszwam, gescheurde kozijnen, monumentale plafonds, kromgetrokken vloeren, algen en zoutuitbloei op gevel, roerende zaken etc.). Bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering dekt gevolgschade, schade waarvoor aansprakelijkheid uit de wet voortvloeit (waaronder dus fouten van onderaannemers, bereddingskosten en onderzoekskosten. Fortis schikt met (malafide) aannemer ’tegen finale kwijting’ voor ca. € 6.000, er door eigen advocaat voor gewaarschuwd zijnde dat het geld zal worden weggesluisd.

  9. Beste Danny,

    Na wat surfen op het internet ben ik op jouw site gekomen. Ook ik heb een vraag over onrechtmatige verrijking. Mijn ex-vriendin (zonder samenlevingscontract) heeft vorig jaar mei onze relatie verbroken en is na 3 weken samen gaan wonen met een collega. Wij hadden samen een koophuis en tot op heden heeft zij keurig de helft van de kosten die betrekking hebben op het huis mee betaald. Nu wil ze, omdat haar buffer op is en van mening is dat ik het woongenot heb (wat niet zo is want ik zit emotioneel vast in een huis wat nu te koop staat en waar veel herrineringen liggen) minder gaan betalen. Wat zijn juridisch gezien haar rechten en plichten? Volgens haar zou ik in het slechtste geval mee moeten betalen in de kosten die zij heeft gemaakt inzake andere woonruimte ( overigens een koopwoning van haar nieuwe partner). Wat is wijsheid in deze ?

    Met vriendelijke groet,

    Bart Kwantes

  10. Beste Danny,

    Na wat surfen op het internet ben ik op jouw site gekomen. Ook ik heb een vraag over onrechtmatige verrijking. Mijn ex-vriendin (zonder samenlevingscontract) heeft vorig jaar mei onze relatie verbroken en is na 3 weken samen gaan wonen met een collega. Wij hadden samen een koophuis en tot op heden heeft zij keurig de helft van de kosten die betrekking hebben op het huis mee betaald. Nu wil ze, omdat haar buffer op is en van mening is dat ik het woongenot heb (wat niet zo is want ik zit emotioneel vast in een huis wat nu te koop staat en waar veel herrineringen liggen) minder gaan betalen. Wat zijn juridisch gezien haar rechten en plichten? Volgens haar zou ik in het slechtste geval mee moeten betalen in de kosten die zij heeft gemaakt inzake andere woonruimte ( overigens een koopwoning van haar nieuwe partner). Wat is wijsheid in deze ?

    Met vriendelijke groet,

    Bart Kwantes

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *