Een rit met bus, tram, trein of metro afrekenen kan straks via een zwaai met de bankpas. En zelfs door enkel een mobieltje op zak te hebben.
Dat is de inzet van de Nederlandse vervoersbedrijven. Maar ook de vertrouwde ov-chipkaart blijft bestaan.
De vervoerders hebben haast om nieuwe betaalmethodes in te voeren omdat ze mee willen met de huidige technologische ontwikkelingen. Hun plannen staan in de ‘Visie ov betalen’.

De vervoerders richten hun pijlen eerst op contactloos betalen met de bankpas. ,,Omdat de technologie zich in Londen al bewezen heeft, lijkt het mogelijk deze manier van betalen op relatief korte termijn te realiseren”, melden ze. Daarvoor is volgens experts wel een investering nodig van honderden miljoenen. Betalen met de smartphone is nog in ontwikkeling, maar veel gebruiksvriendelijker. Reizigers stappen de bus binnen de ene betaalzone en stappen uit binnen de andere zone. De prijs wordt automatisch berekend. De telefoonbezitter ontvangt een bericht met ritgegevens en kosten. Met de koppeling tussen bankpas of telefoon en een ov-rekening verdwijnen nadelen van de huidige chipkaart. Gemiste check-outs behoren tot het verleden, aanschafkosten bestaan niet meer en vooraf saldo laden is overbodig. De vervoerders benadrukken dat de huidige ov-chipkaart, in verbeterde vorm, blijft bestaan.

Danny Mekic’, ondernemer en expert op het gebied van toekomstige technologieën, vindt dat onbegrijpelijk. ,,Tegenwoordig is een kaart tegen een paal aanhouden helemaal niet meer nodig, door smartphones. Feitelijk is de huidige drager dus gewoon overbodig geworden.”

Mekic’ vindt niet dat nieuwe betaalmethodes in het openbaar vervoer de privacy van reizigers extra zullen schaden.

,,Banken vallen zelfs onder een strenger privacyregime dan ov-chipkaartbedrijven. En bij reizen via een mobieltje valt veel privacybescherming te bouwen. Zelfs de betaling kan redelijk anoniem gebeuren, bijvoorbeeld via bitcoins.”

Ook stellen de vervoerders dat anoniem reizen altijd mogelijk moet blijven, zoals dat nu een optie is bij de ov-chipkaart. Er zijn momenteel 14 miljoen actieve kaarten in omloop.

MEKIC’ OVER DE ONTWIKKELING: ,,De OV-chipkaart is ontwikkeld toen telefoons nog niet veel konden. Het was ooit nieuw, een drager (de kaart zelf) en een toepassing (het betaalsysteem). Maar tegenwoordig is een kaart tegen een paal aanhouden niet meer nodig, vanwege onze smartphones. Feitelijk is de huidige drager dus overbodig geworden. De toepassing was sowieso nogal achterlijk uitgedacht. Vooral de belangen van verschillende vervoerders zijn daarbij in de gaten gehouden en niet die van gebruikers.”

MEKIC’ OVER HET BUITENLAND: ,,Ik heb veel systemen gezien in het buitenland, maar vooraf saldo moeten laden is zeer uitzonderlijk in de wereld. Sowieso is in het buitenland al bewezen dat de OV-chipkaart en de bankpas tegenwoordig allebei hetzelfde kunnen. Dus waarom het huidige systeem niet aanpassen?”

MEKIC’ OVER PRIVACY: ,,Ik vind niet dat nieuwe betaalmethodes als het mobieltje of de bankpas de privacy van reizigers meer zullen schaden dan nu het geval is. Ter vergelijking: als je via de Pathé-app nu een kaartje voor de film met je pas betaalt, dan weten ze inderdaad dat je naar een film ging. Maar niet wanneer, naar welke bioscoop en welke film je hebt gezien. Daarnaast vallen banken onder een strenger privacyregime dan OV-chipkaartbedrijven. Banken ontvangen echt geen informatie over de reis zelf, hooguit het bedrag dat je op een bepaalde locatie en tijd afschrijft. Als je echt anoniem wilt blijven, kun je altijd nog met cash betalen of een prepaid creditkaart aanschaffen. Die bestaan gewoon! En in een systeem waarmee je de reis betaalt met een mobiel is waarschijnlijk ook veel privacy te bouwen. Zelfs de betaling kan dan redelijk anoniem, bijvoorbeeld via bitcoins.”

MEKIC’ OVER DE NADELEN: ,,Het nadeel van je mobiel is, de batterij kan opraken. Dan sta je ineens voor zo’n poortje dat niet meer open gaat. Het is waarschijnlijk ook de allerduurste nieuwe ontwikkeling qua systeem. Bij het betalen met de bankpas hoop je dat de palen die er nu voor de OV-chipkaart staan, gewoon uit te breiden zijn. Alhoewel, bij de ontwikkeling van de OV-chipkaart zijn zoveel ego’s betrokken geweest en er is gigantisch in geïnvesteerd. Ik vraag me af of ze daarom komende jaren van de huidige kaart afstappen.”