Liefde maakt blind en liefde voor nieuwe ontwikkelingen op het gebied van technologie al helemaal. Danny Mekić – IT-consultant, oprichter en eigenaar van het strategisch adviesbureau NewTeam, internetexpert, publicist en nog veel meer – kan het als geen ander weten. En dus zegt hij, richting MKB-ondernemers: “Raak niet te snel verliefd.”

De energie, de nooit aflatende geestdrift als het gaat om het praten over het snijvlak van technologie en samenleving. Het is typisch voor Danny Mekić en het maakt het aannemelijk hoe hij met reuzenstappen door het bedrijfsleven banjert.

Mekić is een geval apart, al ziet hij dat zelf natuurlijk compleet anders. Op zijn vijftiende nam hij het kloeke besluit voor zichzelf te beginnen, om twee jaar later de middelbare school te laten voor wat deze was. Nu, op 26-jarige leeftijd, adviseert Mekić tal van bedrijven over de inzet van nieuwe technologie.

Had je zo veel lef?

“Wat ik zo fascinerend vind: ik ontmoet alleen maar ondernemers die jong zijn begonnen. Inmiddels zijn ze wat ouder, maar wat ze doen is vaak te herleiden tot hun jeugd. Ik zat rond mijn twaalfde jaar in een belangrijke fase, ik werd gedwongen na te denken waar ik mee bezig was.”

Wat dwong jou?

“Ik voelde vanuit mijn thuissituatie heel erg de behoefte om te ondernemen. Maar ik wist niet precies wat ik moest gaan doen,  ik kom niet uit een ondernemersgezin. Mijn vader komt uit Bosnië-Herzegovina, hij ontmoette mijn Nederlandse moeder tijdens een vakantie in Kroatië. Tijdens de derde Balkanoorlog werden de looplijnen doorgeknipt, maar mijn vader was zendamateur. Hij kon vanuit onze flat in Amsterdam-Geuzenveld Bosnië bereiken. Hij hielp mensen met het verbinding leggen met familie. Ik zag wat techniek kon doen, ik ging me verdiepen in technologie en ging vrijwilligerswerk doen bij HetNet, bij een voorloper van Hyves, een community. In korte tijd heb ik heel veel geleerd over hoe groot het terrein van die technologie was. Vanuit een veilige omgeving kon ik ontdekken hoe internet werkte en ben ik gaan freelancen.”

Gewoon, gedreven door nieuwsgierigheid?

“Ja. Zo ben ik naar ondernemerschap gaan kijken. Je hebt wel lef nodig, anders kom je op een bepaald punt niet verder. Maar het allerbelangrijkste is dat het je interesse heeft, dat je er van wilt leven.”

Ondernemers in het MKB hebben soms angst om veel geld te steken in nieuwe technologie. Maar kun je nog wel zonder vernieuwingsdrang?

“Misschien is die angst een erfenis uit de jaren 80 of 90 van de vorige eeuw. Toen deed je echt iets wat je concurrenten nog niet deden, waarin je veel geld moest investeren en waar enorm veel van afhing zonder voldoende onderbouwing. In de tussentijd is er het een en ander veranderd. De tijd, waarin je als ondernemer succesvol kunt zijn, is beperkter geworden. Je moet meer waarde leveren tegen lagere kosten, terwijl iedereen het gevoel heeft onder druk te staan door de crisis. De keuze voor MKB-bedrijven ligt minder voor de hand dan een bezoek aan de supermarkt, aan een krachtig merk. De MKB’er moet zich meer dan gemiddeld bewijzen, je moet zichtbaar zijn, richting klanten, richting leveranciers. Je moet bereid zijn de markt te durven veranderen, de manier van werken ter discussie te stellen.”

Wat is de grootste drempel waar iemand overheen moet?

“Het proces naar buiten toe, het bouwen van een site bijvoorbeeld waarop klanten kunnen inloggen. Dan wordt er gerekend wat men kwijt is per klant en of dat nog wel wordt terugverdiend. Dan heb je juist lef nodig, om te bedenken dat je meer klanten kunt gaan bedienen en uiteindelijk misschien zelfs je marges kunt vergroten bij het verlagen van je prijzen.”

Zulke dingen gebeuren halfslachtig?

“Of helemaal niet. Ik sprak laatst een accountant. Ik vroeg hem waarom hij niet op LinkedIn zat. Hij zei: ‘Ik zit al 21 jaar niet op LinkedIn.’ Die houding past niet bij de toekomst. Ik laat mensen wel filmpjes zien van kinderen en baby’s. Je vindt zo honderd filmpjes dat ze de huidige apparaten beter gebruiken dan wij zelf. Dat gaat gevolgen hebben. Alles moet ook via internet kunnen. We krijgen het drukker, we kunnen meer keuzes maken, we krijgen meer verwachtingen, alles gaat sneller. Dus moet je je afvragen of je propositie als bedrijf nog wel past in die drukke wereld. Je moet soms op korte termijn je verlies nemen, dat je bijvoorbeeld tien procent van je omzet tijdelijk kwijtraakt.”

Zie je het soms volledig misgaan? 

“Ha, misschien is dan niet de ICT maar het management het probleem. Niet elk systeem is voor elke zaak geschikt, maar dan wordt het wel ingezet omdat de concurrentie het ook heeft. En dan kun je niet meer terug, als je het eenmaal hebt aangeschaft. Het draait toch om de vraag: wat wil ik verbeteren? En: ben ik of zijn mijn medewerkers hierbij gebaat? Je kunt vaak ook al vooraf berekenen hoe het gaat of je vraag voorleggen aan de leverancier. Je moet niet te snel verliefd raken.”

Zijn er op dit moment zaken die bij grote bedrijven spelen en zullen doordruppelen richting MKB?

“Vooral de drang om informatie te verzamelen en doorzoekbaar te maken. Bedrijven hebben al veel data over klanten, over hoe de producten worden gebruikt. Maar die data werd vaak niet gebruikt of doorzoekbaar gemaakt. En soms was het te veel informatie om er iets mee te doen. Bij Harrods, een bekend warenhuis in Londen, is de kans heel erg groot dat je met je mobiele telefoon wordt gevolgd. Vroeger stonden er mensen die keken hoe je rondliep. Je kunt nu precies zien welke hoek mensen bezoeken, hoe lang ze blijven staan. Vervolgens moet je die berg aan informatie verwerken. Dat gebeurt nu nog door dure oplossingen. Het is een kwestie van tijd of het wordt ook bereikbaar voor MKB’ers.”

Je zegt bijvoorbeeld niet: elk MKB-bedrijf moet zijn eigen app verspreiden?

“Er is een app-oorlog aan de gang.”

Dat moet stoppen?

“Nou, ik vind het best, hoor. Maar het heeft geen zin. Het gaat er weer om: je bent ondernemer, je wilt de verbinding aangaan met een doelgroep. Welk doel heeft dan de verbinding en welk middel past er het beste bij? Sommige Nederlandse, beursgenoteerde bedrijven hebben twintig apps. Soms ga ik langs bij een Raad van Bestuur en dan installeer ik al die apps op de telefoon. Ha, dat werkt niet. Maar het probleem van het MKB is dat bedrijven nog het internet aan het ontdekken zijn en bezig zijn met posities voor grote schermen. Dat kan, maar je moet toch ook mogelijkheden voor mobiel meepakken, want zo gebruiken mensen het internet. Apps zijn erg gehypt. Het was een nieuwe markt. Maar nu groeien de sites en apps naar elkaar toe. Het is als MKB’er verstandig je site geschikt te maken voor mobiel, want dat is nog steeds een groeimarkt.”

Is cybercrime echt een issue voor het MKB?

“Elke ontwikkeling brengt risico’s met zich. Naam het kassasysteem. Als mensen van buiten er bij kunnen en aanpassingen kunnen doen in je administratie, daar moet je niet aan denken. Je moet het niet onderschatten. Maar ik geloof ook niet dat veel ondernemers met die angst rondlopen.”

Hoe kun je bijvoorbeeld je data het beste beschermen? Door alles ‘in the cloud’ te zetten, zoals iedereen tegenwoordig doet?

“Het woord cloud heeft zowel een positieve als negatieve klank. Het klinkt heel wazig, maar het bestaat al langer. Het gaat om het bewaren van data op meer dan één plek, zodat je er nog steeds bij kunt als een plek uitvalt. Gegevens die heel gevoelig zijn, kun je nog altijd het beste in een kluis van een bank bewaren. Als dat geen optie is: je ziet steeds meer ondernemers met aparte computers zonder internetverbinding. En als je toch data gaat opslaan via internet moet je altijd kijken naar de leverancier. Met welke partij heb ik te maken? Dan moet je voorzichtig zijn als het gratis is. Juist ondernemers horen dat te begrijpen.”

Dus wil iemand gebruik maken van de iCloud van Apple, dan zeg je: niet doen?

“Je hebt daar een gratis opslag voor documenten die je aanmaakt vanuit software van Apple. Anders moet je ervoor betalen. Dit is ook zo’n voorbeeld van: onderzoek eerst hoe het zit. Soms mag je bepaalde dingen niet eens ergens opslaan. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar het is wel belangrijk om je daarin te verdiepen. Een tussenoplossing kan tegenwoordig zijn dat je gebruik maakt van personal clouds. Heb je de voordelen van de cloud, maar niet de nadelen dat het gemakkelijk toegankelijk is voor anderen.”

Wat gaat volgens Danny Mekić onze wereld veranderen?

“Wat er al  is, maar nog onbetaalbaar: de zelfdenkende computer. Die kan bedenken wat wij nog niet hebben bedacht of hij kan dingen doen die wij niet vragen. IBM heeft daarin fors geïnvesteerd, ze hebben Watson ontwikkeld. Deze is slimmer dan een mens. Door de laatste update heeft hij nog meer menselijke trekjes gekregen, je kunt nu ook zien wat hij voelt. IBM verkondigt bijvoorbeeld dat artsen in de toekomst overbodig worden.”

“Het monopolie op ontwerpen en produceren zal door de komst van de 3D-printer teniet worden gedaan. Je krijgt generaties van kinderen die zelf electronica ontwerpen. Je hebt geen fabriek meer nodig. Het gaat nu nog over het printen van plastic. Maar het kan ook gaan over voeding, over organen van menselijk weefsel.”

“In plaats van globalisering krijgen we steeds meer regionale netwerkjes. Je hoeft geen gereedschap meer te kopen, je kunt precies zien wie bij jou in de buurt wat heeft. Je kunt zien wie bij jou in de buurt eten over heeft. Hotels kunnen meer en meer hun monopolie verliezen, omdat particulieren gemakkelijker hun ruimte kunnen aanbieden. Mensen gaan auto’s delen. Straks hebben we allerlei instituten niet meer nodig.”

Wat was Danny Mekić geworden als zijn leven anders was gelopen?

“Pianist. Ik heb wel eens gezegd dat ik na mijn dertigste in hotelbars wil gaan spelen.”

Wat is de favoriete pianomuziek van Danny Mekić?

“Eén artiest boeit mij heel erg: Ludovico Einaudi. Je zou zijn muziek minimalistisch klassiek kunnen noemen. Hij maakt zelf zijn stukken, treedt solo op, heeft een ensemble gevormd, past zijn stukken aan voor andere musici, speelt soms met grote orkesten. Hij combineert dat ook nog met het praten over zijn vak. Niet alleen zijn muziek spreekt mij aan, ook zijn persoon en gedrevenheid.”

Dit interview is verschenen in “Innovatieve ICT”, een bijlage van het magazine Sprout.