Ondanks een vorig jaar ingesteld verbod downloaden Nederlanders nog steeds volop illegaal films en tv-series. Eigen schuld, claimen internetexperts en filmkenners. Volslagen onzin, vinden filmmakers.

De twee kampen staan lijnrecht tegenover elkaar nu Sekam, de auteursrechtenorganisatie van de filmindustrie, de Staat verantwoordelijk stelt voor alle geleden schade over tien jaar. „Er is becijferd dat de filmindustrie elk jaar 78 miljoen euro misloopt door illegaal downloaden”, zegt Bas Le Poole, advocaat van Sekam. „Het misgelopen bedrag willen we terug. Men knijpt al veel te lang een oogje dicht.”

Maar het auteursrecht waar de filmlobby zo graag mee pocht, is volgens internetdeskundige Danny Mekic niet meer van deze tijd. „Dat recht is bedacht in een tijd waarin schilders, dichters en musici helemaal geen vergoeding kregen voor hun werk. Nu schiet het zijn doel volledig voorbij.”

Hij noemt het bizar dat filmmaatschappijen hun materiaal niet sneller en breder beschikbaar stellen voor het grote publiek. „Het aanbod van platforms als Netflix is vreselijk beperkt. Ook betaalde video on demand-diensten als Pathé Thuis hebben vooral nadelen. Ik heb wel eens geprobeerd om The Matrix legaal te huren. Dat bleek duurder dan het aanschaffen van het dvd’tje in een webwinkel, inclusief verzendkosten. Dan weet je dat het niet deugt.”

Geen wonder dat consumenten uitwijken naar gratis alternatieven als Popcorn Time, vindt ook filmkenner Jochem Geerdink, tevens jurylid voor de Prijs van de Nederlandse Filmkritiek. „De muziekindustrie heeft dit perfect opgelost met initiatieven als Spotify, waar vrijwel alle artiesten en nummers meteen op staan. Bijna niemand downloadt muziek nog illegaal. Waarom is zoiets er niet voor films? De filmindustrie heeft de boot gemist.”

Geerdink vindt het tijd dat producenten en distributeurs de koppen bij elkaar steken om alsnog zoiets te realiseren. „Ik weet zeker dat Nederlanders bereid zijn om te betalen voor een filmabonnement met een volledig aanbod.”

Filmproducent San Fu Maltha, oprichter van het onlangs omgevallen distributiebedrijf A-Film, wordt woest bij het horen van die argumenten. „Wij worden bestolen. De overheid heeft dat jarenlang niet alleen gedoogd, maar ook uitgelokt en gestimuleerd. Ik kan een partij als Netflix niet dwingen om meer films op te nemen. Consumenten die een misdaad begaan, zullen gestraft moeten worden. En als de Staat de industrie weigert te compenseren, dien ik zelf een flinke claim in.”

Zo ver wil Sekam-advocaat Le Poole nog niet gaan. Hij zet voorlopig liever in op voorlichtingscampagnes voor consumenten en het aanpakken van de illegale aanbieders.

Tim Kuik van auteursrechtenstichting Brein snapt consumenten die klagen over een beperkt legaal aanbod. „Ideaal zou zijn als films bij ons tegelijkertijd beschikbaar zijn als in Amerika. We moeten de consument geven waar hij om vraagt, op de manier waarop hij het wil.”

Dit artikel verscheen vandaag in De Telegraaf