Softwareontwikkelaars Quillbrite en E-vence hebben een applicatie ontwikkeld die kan communiceren met Hyves met als doel het beheren van hyvesprofielen door Hyves-gebruikers met veel ‘vrienden’ (er zijn mensen met meer dan 1000 ‘vrienden’ in hun Hyves-lijst!) makkelijker te maken. Zij rekenen daar abonnementskosten voor, vanaf €19,95 per maand. Het duurste abonnement kost bijna vijftig euro per maand.

Hier en daar verschijnen momenteel op internet wilde verhalen over advocaten die door Hyves op pad zijn gestuurd met ingewikkelde waarschuwingen en dat er zelfs bewijsbeslag is gelegd op computergegevens en andere mogelijke bewijsmiddelen. Zo werd een van de ontwikkelaars van de applicatie verrast door een team van zeven speurneuzen waaronder een politieagent, een deurwaarder en twee rapporteurs van de Rechtbank Alkmaar. Waar is dat alles goed voor?

Geen gebruik van API
Allereerst is het interessant om vast te stellen dat de applicatie Hyvesbot gèèn gebruik maakt van de officiële ingang die Hyves heeft gecreëerd voor softwareontwikkelaars, om met de software van Hyves te kunnen communiceren, de zogenaamde Application Programming Interface (afgekort met API). Daarentegen wordt bij aanmelding bij Hyvesbot gevraagd om je inlognaam en wachtwoord van Hyves. De Hyvesbot-applicatie bootst een normale gebruikerssessie na, wat wil zeggen dat het net lijkt alsof de normale internetgebruiker inlogt op zijn Hyvesprofiel, terwijl het in werkelijkheid om een geautomatiseerd systeem gaat.

Functionaliteiten Hyvesbot
De demosite geeft een overzicht van functionaliteiten van Hyvesbot. Zo is het mogelijk om grote groepen Hyves-gebruikers tegelijk toe te voegen als vriend (bijvoorbeeld mensen die lid zijn van een publieke Hyve), honderden (of duizenden!) gebruikers tegelijk krabbels te versturen en bijvoorbeeld gegevens exporteren uit de databank van Hyves, waaronder e-mailadressen en telefoonnummers die door gebruikers ingevoerd zijn op Hyves.

Hyves beschermingsplicht
Met name de laatste functionaliteit van deze applicatie vind ik erg interessant. Informatie die herleidbaar is tot een persoon, bijvoorbeeld een e-mailadres, valt onder de bescherming van de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP). Aangezien Hyves op grote schaal e-mailadressen opslaat en verspreidt, is het denk ik interessant op te merken dat de databank van Hyves bijzonder waardevol is, en dat Hyves zich in moet spannen om deze databank te beschermen voor oneigenlijk gebruik.

Wat er in casu precies gebeurd is, is op dit moment niet volledig duidelijk. Dat komt omdat door Hyvesbot selectief passages uit een brief van het advocatenkantoor dat Hyves bijstaat worden geciteerd en omdat een eerdere waarschuwing die verzonden schijnt te zijn door dat advocatenkantoor niet is gepubliceerd. Maar het moge duidelijk zijn dat Hyves niet blij is met deze applicatie omdat deze 1) via een onofficiële weg communiceert met de software en databank van Hyves, 2) er op grote schaal ongewenste berichten verzonden kunnen worden (krabbels, vriendenuitnodigingen) en 3) het erg makkelijk is om op ongecontroleerde wijze gegevens te exporteren uit de Hyves-databank. Daarbij wordt door de makers van Hyvesbot ook nog eens grof geld gevraagd in de vorm van een maandelijks abonnementbedrag. Met welke argumenten probeert Hyves dit gebruik van Hyvesbot juridisch tegen te gaan?

Onrechtmatige daad
De advocaat van Hyves stelt dat Hyvesbot een onrechtmatige daad begaat jegens Hyves. Dat komt omdat Hyves door deze applicatie schade lijdt of in ieder geval kan gaan lijden doordat gebruikers op grote schaal spam zouden kunnen ontvangen via deze applicatie. (Daar komt de Telecommunicatiewet trouwens nog even om de hoek kijken, om precies te zijn hoofdstuk 11.7, waarin geautomatiseerde berichten voor het overbrengen van ongevraagde communicatie voor commerciële, ideële of charitatieve doeleinden worden verboden. Overigens is het hierbij wel nog de vraag of berichten verzonden op Hyves onder deze bepaling vallen). Dat kan de reputatie en zelfs het ledenaantal van Hyves in negatieve zin beïnvloeden en daar zit weer een geldsom aan verbonden in verband met misgelopen abonnements- en advertentieinkomsten. Daarnaast valt de databank van Hyves onder de wetgeving van de WBP en Hyves kan er door gebruikers op aangesproken worden als blijkt dat van de gegevens in deze databank misbruik gemaakt wordt.

Gebruikersvoorwaarden
Hyves heeft voor haar gebruikers zogenaamde Gebruikersvoorwaarden opgesteld. Een link onder bijna iedere Hyves-pagina wijst daar op. Het handelen van Hyvesbot is mijns inziens in elk geval in strijd met deze gebruikersvoorwaarden, omdat daarin uitdrukkelijk is bepaald dat voor commerciële activiteiten waarbij de Hyves-site gebruikt wordt (zoals in het onderhavige geval), voorafgaande schriftelijke toestemming van Hyves vereist is (art. 3 van die voorwaarden). En die ontbreekt natuurlijk in dit geval.

Een ander probleem van deze applicatie is dat de Hyves-gebruikers in theorie uitsluitend via de Hyvesbot van Hyves gebruik kunnen maken, waardoor nog meer advertentieinkomsten worden misgelopen.

Conservatoir bewijsbeslag?
Zoals hierboven te lezen is, zijn er genoeg argumenten te verzinnen waarom de Hyvesbot-applicatie verboden zou moeten worden. Alleen wat Hyves in deze zaak heeft gedaan is een zogenaamd conservatoir bewijsbeslag laten leggen. Dit beslag is redelijk nieuw in het civiele recht in Nederland en heeft als doel om mogelijk bewijs in een zaak veilig te stellen en eventueel een onderhandelingspositie in de pre-juridische fase te versterken. Als je het mij vraagt is de zaak duidelijk genoeg en, zo zou ik haast zeggen, ‘klaar als een klontje’. Het gebruik van de Hyves-website door de Hyvesbot-applicatie is onrechtmatig en tevens in strijd met de Gebruikersvoorwaarden van Hyves, maar is een conservatoir bewijsbeslag nodig om tot die conclusie te komen?

Voor de bewijspositie van Hyves is het wel handig. Alleen gebruiken de Hyvesbot-ontwikkelaars dat beslag om paniek te zaaien waardoor door die rookwolk de werkelijke zaak nog maar lastig helder te zien is.