Vandaag ligt de eerste uitgave van de Folia, de universiteitskrant van de Universiteit van Amsterdam, van het nieuwe jaar in weer goedgevulde rekjes op de verschillende faculteiten. Ik heb een opiniestuk geschreven over de zaak-Van de Linde. De Folia is hier online te downloaden en het artikel is hieronder te lezen:

Gedragscode voor colleges: intellectuele castratie
Eerst even door de metaaldetector voor een portie academische verdieping?

Na de zaak-Van de Linde klonk de roep om een gedragscode die moet voorkomen dat opnamen van colleges in ‘verkeerde handen’ vallen. Paniekvoetbal, aldus Danny Mekić.

Op 21 november jongstleden gaf Kay van de Linde, de voormalige spin doctor van Trots op Nederland en Rita Verdonk, een afscheidscollege op de Universiteit van Amsterdam. Al wist hij dat niet van tevoren.

Met de inmiddels beroemde woorden ‘Eén persoon. Geen partij. Geen inhoud en geen echte standpunten. Helemaal niets (..) Het is tot nu toe gebakken lucht,’ luidde de ‘expert op het gebied van omgang met de media’ de laatste fase in van zijn carrière: een opname van zijn uitspraken kwam op internet terecht, Rita Verdonk reageerde afkeurend en Van de Linde kon zijn biezen pakken. Enkele studenten en docenten van de opleiding politicologie reageerden geschokt; het zou absoluut niet de bedoeling zijn dat de inhoud van hoorcolleges op straat belandt, laat staan op een website als Geenstijl.nl. Zij pleiten nu voor de invoering van een ‘gedragscode’ die het maken van geluidsopnames van hoorcolleges door studenten moet verbieden. Die gedragscode zou nodig zijn omdat anders ‘de kans op boeiende gastcolleges’ zou afnemen. In mijn ogen is een dergelijke gedragscode niet alleen onuitvoerbaar maar vooral ook ongewenst.

Een universiteit hoort haar studenten volop ruimte te bieden voor academische ontplooiing, het opdoen van kennis en ideeën en de verspreiding van beide. De basis voor die ontplooiing is wetenschappelijke literatuur, ondersteund door hoorcolleges en werkgroepen die extra verdieping, verbreding en academische bevruchting mogelijk maken. Het is dan ook ongewenst om als universiteit een beperking van deze academische ontplooiing na te streven. Want wat wordt de volgende stap; mag er straks nog wel nagedacht en gesproken worden over colleges? Of wat dacht u van een aantekeningenverbod bij werkgroepen? Nee. De inhoud van hoorcolleges en werkgroepen behoort tot de basis van ons onderwijs en die moet vrijelijk en onbeperkt verspreid kunnen worden. Sterker nog: als dat niet meer kan dan komt het wetenschappelijke en academische niveau van gastcolleges in gevaar omdat in theorie dwaze verhalen en theatrale leugens tentoongespreid kunnen worden. Waarom ook niet? Ze komen toch niet uit, want dat mag niet.

Het is heel jammer wat er is gebeurd met Van de Linde, maar minstens zo spectaculair en misschien zelfs terecht. Zijn woorden waren niet bepaald zorgvuldig gekozen: hij had exact dezelfde kennis over kunnen dragen tijdens een ‘boeiend gastcollege’ zonder zijn baan te verliezen – en ook zonder de gewraakte geluidsopname waren zijn uitspraken in de media beland. 
De roep om een gedragscode is een mooi potje paniekvoetbal. Al meer dan driehonderd jaar worden er in Amsterdam (gast)colleges gegeven en het is voor het eerst in die meer dan driehonderd jaar tijd dat een gastdocent op deze manier in opspraak is geraakt. Een gedragscode bepleiten heeft dan opvallend veel weg van het levenslang dragen van een regenpak na eenmalig met een regendruppel te zijn geconfronteerd.

Universitaire (gast)docenten moeten – júist in de collegezaal – verantwoordelijkheid nemen voor hun uitspraken en een college zorgvuldig opbouwen. Gelukkig doen de meesten dat ook. Zij zijn, ook na dit akkefietje, niet bang dat hun woorden genoteerd worden en de buitenwereld bereiken. Sterker nog; daar doen ze het voor. En voor de enkeling die zijn woorden wat minder zorgvuldig kiest en liever niet heeft dat academici ermee aan de haal gaan, komt er maar één gezegde in me op: wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten.

Danny Mekić (21) is student rechten en voorzitter van de Facultaire Studentenraad.