Wat is het verschil tussen het zien van een rode auto en het zien van een mobiel apparaat, vroeg Peter Beijer zich af (NRC Zaterdag), in reactie op Bas Heijne die reageerde op het nieuws dat Dixons en andere winkels onze gedragingen volgen aan de hand van de unieke signalen van onze mobiele telefoon.

Het antwoord hangt af of het een mens of machine is die de auto’s en telefoons registreert.

In het voorbeeld van Beijer is het een student die in oranje hesje langs de weg staat om het voorbijgaande autoverkeer te onderzoeken. Dat gaat op een beetje bereden weg niet verder dan turven, hooguit gespecificeerd met de kleur of merk van de auto.

In het geval van Dixons en andere winkels registreert een computer alle mobiele apparaten met Wifi ingeschakeld die langskomen, inclusief de unieke identificatie van het apparaat. Om alle kentekens te registreren van alle auto’s die in de buurt van alle Dixons rijden, heb je dagelijks duizenden studenten nodig. De vergelijking gaat dus niet op.

Het altijd, overal en door talloze organisaties gevolgd en getraceerd worden is een gevaarlijke ontwikkeling, omdat de gecombineerde data herleidbaar kan zijn tot een individu – daar waar de student langs de weg alleen een rode Volkswagen heeft geregistreerd. Ook als die student een foto zou maken van alle auto’s (met kentekens) begeeft hij zich op juridisch glad ijs.

Het recht op privacy en een persoonlijke levenssfeer moet er voor zorgen dat iedereen zich vrij voelt om binnen de grenzen van de wet zichzelf te zijn. Eigen gedachten, persoonlijkheden en levens te ontwikkelen, zonder dat doorlopend anonieme mensen en organisaties meekijken. Als alle fysieke winkels informatie gaan verzamelen over mobiele telefoons, aankoopgedrag en daarbij ook gezichten gaan fotograferen en analyseren en die informatie gaan koppelen aan de digitale sporen die mensen achterlaten, dan raken we die vrijheid kwijt.

Daarom: geen tracking van tot personen herleidbare mobiele apparaten, vingerafdrukken of gezichtsscans, zonder dat daar expliciet toestemming voor is gegeven.

Deze ingezonden brief schreef ik voor NRC Handelsblad en werd vandaag gepubliceerd