Hoewel niemand de toekomst kan voorspellen weet de jonge ondernemer, multidisciplinair expert én graag geziene gast in de media Danny Mekić een ding zeker: Nederlandse studenten moeten meer worden uitgedaagd. ‘Universiteiten en hogescholen geven studenten een Aldi-gevoel.’

De 27-jarige Mekić is een alleskunner. Succesvol ondernemer, adviseur voor non-profitorganisaties, media-expert en ga zo door. Hoewel hij zijn middelbare school niet afmaakte, nam hij in 2010 plaats in een adviescommissie van de Ministers van Economische Zaken en Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Op 10 april is hij de keynote-speaker bij de Onderwijsdag van Avans in Den Bosch. Het thema van die dag is ‘Hoofd in de cloud, voeten in de klei’. Maar in hoeverre is dat mogelijk; bijblijven met technische ontwikkelingen en vasthouden aan het ambacht van de docent?

‘Het is lastig om de toekomst te voorspellen. Het is belangrijk dat onderwijsinstellingen studenten autodidact opleiden en dat ze snel nieuwe kennis moeten kunnen opdoen. De jongeren van nu zullen steeds langer moeten werken in een continu veranderende arbeidsmarkt. Daar moeten ze op in kunnen spelen, flexibel zijn. Naast autodidactisch zijn is ook creativiteit erg belangrijk. Lét op: een iPad gebruiken bevordert niet je creativiteit. Alles wat daar mee mogelijk is, is al voorprogrammeerd.’

Volgens Eurocommissaris Neelie Kroes zijn apps dé oplossing voor het probleem van de Europese jeugdwerkloosheid. In die nieuwe sector liggen toekomstige banen. Het onderwijs moet daar meer op inspelen. Mekić is het daar niet mee eens. ‘De afgelopen jaren is het gebruik van apps extreem toegenomen, maar wie zegt dat deze trend zich gaat voortzetten? Ik zie juist al een kentering. Eerst had je alleen Facebook, nu moet je ook Instagram en Pinterest hebben. Mensen raken verzadigd. Er is sprake van keuzeverlamming. We weten helemaal niet zeker of de wereld over tien jaar nog wel zo technologisch gedreven is.’

‘Zelf ben ik meer gecharmeerd van de sensorentechnologie. Dat je bijvoorbeeld met je mobiel kunt meten hoe zuiver drinkwater is of je hartritme kunt opmeten. Dat is veel spannender dan apps. In de toekomst hebben we niet zoveel appbouwers nodig als gezondheidszorgtechnologen, ingenieurs, sociologen en economen. Mensen die begrijpen hoe je die nieuwe technologie in kunt zetten en wat je er mee kunt doen. Maar let op, technologie is niet altijd de oplossing. We moeten ervoor waken niet alles met een beeldschermpje te willen doen.’

Levert het onderwijs niet automatisch een achterhoede gevecht tegen de steeds sneller wordende technische ontwikkelingen? ‘Niet als docenten en studenten meer écht samen gaan doen. In plaats van als docent achter de feiten aan te lopen, kun je ook zorgen dat je samen met studenten tot de frontrunners behoort. Leer studenten niet hoe communicatie werkt, maar communiceer. Breng de lesstof in de praktijk en wees niet bang om prestigieus te zijn. Docenten mogen echt meer vragen van studenten.’

‘Het is een illusie dat je studenten 100% kunt klaarstomen voor de arbeidsmarkt. Het gat tussen onderwijs en praktijk is te groot. Maar je kunt ze wel belangrijke vaardigheden bijbrengen. Leer ze omgaan met conflicten en vergaderingen organiseren.’

Uit diverse onderzoeken blijkt dat het niveau van het onderwijs in Nederland licht daalt en Nederlandse studenten tot de minst gemotiveerde studenten van de Europese Unie behoren. Mekić wijt dit aan al het groepswerk dat de basis vormt voor het hoger onderwijs. ‘Stel je moet met een groepje van drie studenten samen werken. Dan ben je feitelijk maar verantwoordelijk voor een derde van het werk. Zo denken veel Nederlandse studenten. Ik merk dat ze niet gemotiveerd zijn. Niet genoeg uitgedaagd worden. Dat zit ingebakken in het Nederlandse onderwijs en moet echt veranderen willen we mondiaal mee blijven doen. Op zich is het Nederlandse onderwijs goed, maar studenten raken steeds minder gemotiveerd ten opzichte van die in andere landen.’

Avans heeft de afgelopen jaren ingezet op minder groei en meer kwaliteit. Een nobel streven volgens Mekić maar ook niet meer dan dat. ‘Dat kun je niet als Avans alleen. Daarin moet je gezamenlijk optrekken met de andere hogescholen. Alleen dan kun je wezenlijk wat veranderen.

Mekić vergelijkt Nederlandse onderwijsinstellingen met de Aldi. ‘Het onderwijs in Nederland heeft een marketingprobleem: het is allemaal misschien wel iets té toegankelijk geworden. Neem open dagen. Letterlijk alle vlaggen hangen uit om maar zoveel mogelijk studenten binnen te krijgen. Zo moet het niet. Studenten krijgen een Aldi-gevoel in plaats van het gewenste Apple-effect van schaarste en kwaliteit. Zeg liever: het wordt keihard bikkelen, zweten en we vragen je het onderste uit de kan te halen, en misschien haal je de eindstreep wel niet.’

Dit interview is afgenomen door Avans en gepubliceerd in hun maandelijkse magazine