Danny Mekić (27) is jurist, internetexpert en zakenman. Hij richtte het strategisch adviesbureau NewTeam op en werd in 2009 uitgeroepen tot meest succesvolle jonge ondernemer. Hij is een duizendpoot die zowel verliefd is op startups als op de gevestigde orde. Mekić geeft ons zijn tegendraadse visie op de digitale wereld. Bijvoorbeeld: het gebruik van smart devices verandert onze gedachten. Kunnen we binnenkort nog wel autonoom denken? Wat voor gevolgen hebben exponentieel ontwikkelende technologieën voor de samenleving?

Al op zijn twaalfde was Mekić bezig met internet. Vanaf die tijd richtte hij meerdere bedrijven op, zoals de website MijnValentijn.,nl, waarmee Valentijns-sms’jes verstuurd worden, een programmeerbedrijf en een hostingprovider. Hij vindt het leuk om vanuit het niets te starten, een product of dienst te verbeteren en binnen een paar weken iets moois neer te zetten. Na verloop van tijd werd Mekić steeds meer gevraagd door grote gevestigde bedrijven om aanwezig te zijn op hun strategie- en heidagen, om aan te schuiven in boardrooms, om te helpen bij IT-vraagstukken, digitalisering, het bouwen van apps en alles wat bij de nieuwe wereld hoort. Zijn LinkedIn-profiel is er dan ook eerder één van een veertiger, zoveel activiteiten heeft hij de afgelopen jaren ontplooid.

Consultancy nieuwe stijl

Wat hem bij de heisessies die hij bijwoonde opviel, was dat grote bedrijven externe adviseurs in de arm nemen om hun problemen op te lossen. Voor de economische crisis waren dat adviezen die bij een groeistrategie horen, zoals meer winst maken en groter worden. Maar door die crisis ging het opeens om adviezen voor het oplossen van problemen om minder snel te krimpen en minder verlies te maken. Mekić vond het raar dat consultancy-bedrijven mensen in dienst nemen en vervolgens voor die mensen een probleem zoeken. Ze gaan daarbij volgens hem niet uit van de vraag van de klant en hij dacht: dat kan anders. Hij bundelde de krachten van capabele mensen, zzp’ers of ondernemers die consultancy er bij deden, die voortdurend gevráágd werden vanwege hun kennis, ervaring en inzichten op het gebied van IT, internet en innovatie en vormde zo in 2011 zijn adviesbureau NewTeam. Bedrijven uit het bankwezen, de telecomsector, de uitzendbranche, ministeries, ziekenhuizen, universiteiten en geprivatiseerde overheidsinstanties behoren tot de klantenkring van NewTeam. Zij zitten allemaal met de vraag: hoe vinden we onszelf opnieuw uit om er morgen beter voor te staan dan nu? Mekić: “Deze bedrijven, te log en te complex, kunnen de snel veranderende wereld niet bijhouden, of ze willen het niet. Innoveren betekent  meestal dat ze nu omzet moeten inleveren, om op langere termijn een groter marktaandeel kunnen pakken. De verleiding om te kiezen voor de korte termijn is voor velen te groot. Die bedrijven kiezen er liever voor langzaam te sterven, in plaats van iedere dag gezonder te worden.”

Devolutie door Facebook

De vraag wat de trending topics in de IT zijn, spiegelt Mekić: “IT zorgt voor trends in andere vakgebieden, onder andere in de psychologie. Blijven wij bijvoorbeeld wel baas over onze eigen gedachten nu we zoveel gebruikmaken van smartphones, -watches, -screens etc.? Onze eigen, autonome gedachten nemen door deze smart devices af ten opzichte van de gedachten die wij vormen en beslissingen die wij vervolgens nemen op basis van algoritmen. Veel apps en dergelijke hebben een lock-in; op basis van geheime algoritmen proberen ze zoveel mogelijk van je tijd te claimen. De tijd die je naar je scherm kijkt, proberen ze optimaal te benutten door je gedachten te vullen met branding.” Dit heeft gevolgen voor de samenleving op de lange termijn. “We worden hierdoor minder creatief, hebben steeds meer dezelfde gedachten als een ander, vinden dezelfde muziek leuk en zijn vaker dezelfde mening toegedaan.” Mekić geeft Facebook als voorbeeld. “Mensen met een andere mening worden door Facebook uit je timeline geweerd; alleen de mensen die het meeste op je lijken komen in je prioriteitenlijn.” Bij Twitter kon je nog wel tegendraadse mensen volgen, maar nu wil Twitter hetzelfde gaan doen als Facebook.

Je wordt steeds iets meer van wie je al bent. Dat is devolutie!

De strijd van dit soort bedrijven is niet meer alleen zo veel mogelijk gebruikers te krijgen, maar ook de gebruikers zo lang mogelijk binden aan het schermpje. “Om dit te bewerkstelligen moeten ze ‘relevante’ content bieden en dat zijn dus niet de controversiële onderwerpen, maar de onderwerpen waar je voorspelbaar op reageert; je kijkt daar langer naar.’ Artikelen die Mekić saai of irritant vindt, schaft hij niet op Blendle aan. Maar hij realiseert zich dat als hij die artikelen niet leest, hij zich minder verbreedt en verdiept. Dus dwingt hij zichzelf irritante stukken toch te lezen — middels krantenabonnementen. ‘Want anders wordt alleen de persoon die je bent herbevestigd. Je wordt steeds iets meer van wie je al bent. Dat is devolutie!” Hij hoopt dat er een nieuwe markt komt waar het juist gaat om het afschermen van prikkels, zodat je weer meer eigen gedachten kan vormen. “Ik ken nog geen app die ervoor zorgt dat ik op een dag minder notificaties krijg, in plaats van méér.”

BYOData met een eigen private cloud

Een andere grote trend die Mekić in IT ziet, is de vergaande integratie van off- en online. Voorheen was de integratie van internetconnecties te duur en te complex, maar the internet of things brengt hier verandering in. In ieder scherm, box of stopcontact kan een internetaansluiting gemaakt worden. Daardoor is het straks niet meer nodig om technologie mee te nemen; Bring Your Own Device (BYOD) wordt BYOData. Nu zijn datasets nog statisch, je hebt er toegang toe op de plek waar je inlogt. Dat gaat met BYOData veranderen. “Als je bijvoorbeeld op vakantie gaat naar Australië, kan het zijn dat je daar medische zorg nodig hebt. Het is dan handig dat een arts bij je medische gegevens kan. Ik kan me voorstellen dat iedereen een private cloud heeft met alle persoonlijke data erin; je medische gegevens, inloggegevens, bankgegevens et cetera. Dat is qua security niet gevaarlijker dan je e-mailbox die nu vaak als centraal opslagpunt gebruikt wordt en waarbij het kinderlijk eenvoudig is je password te resetten. Bovendien vind ik het minder erg als van één individu gegevens op straat liggen dan van iedereen op Facebook. Je kunt natuurlijk ook op individueel niveau verschillende authenticatieniveaus inbouwen in zo’n private cloud en dit aanvullen met de toestemming van een vaste groep peers; je broer, zus en moeder.”

Er zal een verschuiving plaatsvinden van het inhaken op centrale databanken naar het meebrengen van eigen datasets.

Er zal dus een verschuiving plaatsvinden van het inhaken op centrale databanken naar het meebrengen van eigen datasets. Dit kan ook handig zijn bij het shoppen. “Je levert je dataset in bij een warenhuis en het computersysteem van het warenhuis selecteert je kleding met de juiste maat, van het juiste merk en in de juiste kleur, afgeleverd in je eigen showroom terwijl je koffie drinkt. Daarbij hoef je niet eens te vertellen wie je bent, het gaat bedrijven immers niet om je naam.”

Mekić vindt dat startups en gevestigde bedrijven te vaak in apps denken of in hightech ontwikkelingen. “Denk liever in simpele oplossingen voor concrete problemen in de fysieke wereld.” Een mooi voorbeeld daarvan is een vliegende drone met reanimatieapparatuur en remote camera aan boord. “Daarmee kan je vliegensvlug hulp bieden en zo’n reanimatieapparaat is eenvoudig te bedienen, ondersteund door een arts die meekijkt op afstand.”

We zetten kennis en ervaring met mobiele telefonie, apps en andere technologie in om pseudoproblemen op te lossen.

Echte problemen
IT is niet de oplossing voor alles. Sterker nog, vaak vormt het een oplossing voor een probleem dat er niet is. Startups en gevestigde bedrijven maken vaak producten en apps die we niet nodig hebben. “Je hebt meer dan een miljoen apps in de Appstore, maar 90 procent daarvan kosten je als gebruiker alleen maar tijd en geld en je wordt er geen beter mens van. We zetten dus kennis en ervaring met mobiele telefonie, apps en andere technologie in om pseudoproblemen op te lossen. In 2008 kwam ik erachter dat wanneer de wereldbevolking blijft groeien zoals nu en de consumptie zich ontwikkelt zoals nu, we in 2050 drie extra wereldbollen nodig hebben om iedereen in dezelfde mate van voedsel te voorzien. Daar wilde ik een oplossing voor zoeken.” Mekić gelooft dat als alle agrarische boeren in de wereld even effectief te werk gaan als Nederlandse boeren, dit probleem kan worden opgelost. Daarom ontwikkelt hij een internationaal platform voor agrarische ondernemers. Agrariërs vanuit de hele wereld kunnen elkaar hier vinden en helpen. “Ik wilde een echt menselijk probleem oplossen met mensen als oplossing. Het gaat hier dus om de People, van People, Planet, Profit.”

We moeten omdenken en IT niet altijd als de oplossing zien.

Minder IT

De grote nadruk op IT zorgt voor tekorten aan IT-specialisten. Hier heeft Mekić een eenvoudige oplossing voor: “Zet minder IT in en meer mensen.” Hij geeft een voorbeeld: “Door de tunnel onder het Rijksmuseum mogen geen brommers rijden. Hier wil de gemeente nu een IT-systeem met camera’s voor inzetten dat 229.00 euro eenmalig en — naar schatting — 150.000 euro per jaar kost. Je kunt in plaats daarvan ook vijf mensen neerzetten die bekeuringen aan de brommerrijders uitdelen. Zij kunnen dan tevens toeristen helpen en sociale controle uitoefenen. Je hebt zo misschien geen 100 procent dekking voor het brommerprobleem, maar je lost er meer andere problemen mee op; het gevoel van veiligheid op straat en de werkloosheid.” Hij vervolgt: “Bovendien vraagt iedere technologische oplossing om extra IT-beheer, dus het tekort aan IT’ers wordt door IT alleen maar groter.” Aansluitend hierop wil hij ook kwijt dat de discussie over robots die mensen vervangen te pessimistisch is. “We moeten omdenken en IT niet altijd als de oplossing zien. Bedenk eerst wat je met IT wilt bereiken. IT is het sluitstuk van de Verlichting. De start van de Verlichting was dat je je mag uiten zoals je dat zelf wilt. Nu zijn we zover dat je met behulp van IT kunt doen wat je niet kan; je bent bijvoorbeeld geen piloot maar met flight simulator kan je wel een vliegtuig laten landen.” Mekić vindt dat het hier dan ook moet stoppen. “We moeten uitkijken dat wij niet een verlengstuk worden van de IT in plaats van andersom. Want wie leeft dan in welke wereld en controleert die wereld dan nog?”