Stel je voor dat je ’s morgens naar je werk fietst en dat er iemand achter je aan rijdt die continu noteert welke afslag je neemt en bij welke winkels je wat langzamer fietst om even naar binnen te kijken. Je mag dat op z’n minst heel vreemd vinden. Als deze persoon vervolgens ook nog eens door je slaapkamerraam naar binnen gluurt en over je schouder meekijkt als je in het weekend gaat winkelen; zou jij je dan zorgen maken?

Dit is zeer waarschijnlijk jouw dagelijkse realiteit, als je altijd je mobiele telefoon bij je draagt en de optie om wifi-netwerken te vinden óf Bluetooth aan hebt staan. Het is natuurlijk erg handig als je telefoon automatisch verbinding maakt met je thuisnetwerk of het wifi-netwerk op kantoor, maar je staat daarmee ook ‘wifi-tracking’ toe. Daarbij worden privacy-gevoelige gegevens verzameld, zonder dat je hier toestemming voor geeft, of überhaupt enige weet van hebt. Kortom: je bent altijd te traceren.

Wanneer je telefoon aan staat en op zoek is naar wifi-netwerken zendt deze voortdurend signalen uit naar de beschikbare netwerken om zichzelf kenbaar te maken. Zo kan jouw gedrag in kaart worden gebracht. Je hoeft hiervoor dus geen verbinding te hebben gemaakt met een netwerk, of expliciet je toestemming voor te geven.

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft recent een dwangsom opgelegd aan een trackingbedrijf dat zich niet aan de regels hield. Deze regels stellen dat:

• Je van tevoren gewezen moet worden op wifi-tracking;
• Gegevens niet langer mogen worden bewaard dan 24 uur;
• De gegevens geanonimiseerd moeten zijn;
• Er geen herleidbare persoonsgegevens mogen worden verzameld van personen in openbare ruimtes;
• Er geen herleidbare persoonsgegevens mogen worden verzameld van omwonenden.

Bedrijven die onze gegevens verzamelen zouden er dus voor moeten zorgen dat ons MAC-adres onherkenbaar, onherleidbaar geanonimiseerd opgeslagen wordt, zegt de AP. Er mag bij nieuwe tracking niet duidelijk zijn waar je een keer daarvoor bent geweest. De AP kan op dit moment alleen handhaven wanneer zij tips krijgen over bedrijven die regels omtrent wifi-tracking overtreden, maar we zitten nog steeds in een situatie die precies het tegenovergestelde van wat wenselijk is. Je kunt er niets anders tegen doen dan, iedere keer wanneer je uit huis gaat of je werkplek verlaat, je wifi-signaal uit te zetten.

Het is belangrijk om hier een ethische discussie over te voeren. Mag wifi-tracking (mits volgens de regels) gedaan worden vanuit commerciële motieven? Het zou kunnen betekenen dat onze gebruikservaring als consument verbeterd kan worden. Aan de andere kant is het een grote uitdaging voor betrokken technologische partijen om bijvoorbeeld te zorgen dat er geen herleidbare persoonsgegevens worden verzameld van omwonenden. Er zou dan een systeem gebruikt moeten worden om bij te houden wie dagelijks in de buurt van tracking apparatuur komt, zodat deze mensen juist niet in het systeem komen en uitgesloten worden van de data die geanalyseerd wordt.

TV-programma Radar sprak hierover met Danny, bekijk hier de uitzending terug.