Jaarlijks worden veel ‘vreemdelingen’ aan de grens van Nederland tegengehouden om het land binnen te treden. Anderen wie het gelukt is Nederland binnen te komen kunnen tegen de lamp lopen. In afwachting van hun uitzetting worden vreemdelingen ondergebracht in een van de detentiecentra voor vreemdelingenbewaring die Nederland rijk is.

Het grootste detentiecentrum van Nederland is vorig jaar geopend in Alphen aan den Rijn. Het centrum biedt plaats aan 1300 gedetineerden. 900 plaatsen zijn gereserveerd voor ‘reguliere gedetineerden’, de overige 400 voor vreemdelingen die door een rechter zijn veroordeeld voor een strafbaar feit.

De undercover bewaker
Twee jaar geleden ging Vrij-Nederland redacteur Robert van de Griend undercover als bewaker op een nieuw type detentiecentrum: de detentieboot. Reno. Biby Stockholm. Mooie namen maar er is wel veel ophef ontstaan over deze detentieboten. De plafonds zijn laag, de kamers donker. Het regime is streng en de recreatiemogelijkheden beperkt. En dat terwijl de detentieboot (of welk ander detentiecentrum voor vreemdelingen dan ook) niet bedoeld is als straf, maar als tijdelijke maatregel tot aan de vereisten voor uitzetting voldaan zijn. Vrij Nederland deed uitgebreid verslag.

Na de publicatie van Vrij Nederland is grote ophef ontstaan. Zoiets moet toch niet kunnen? De Vereniging Asieladvocaten en -Juristen Nederland (VAJN) startte vervolgens een kort geding tegen de Nederlandse Staat waarin onder andere werd geëist dat de Staat verplicht zou worden zich te houden aan een maximum-periode dat vreemdelingen in een dergelijke boot bewaard mogen worden. De Vereniging werd op dit punt in het gelijk gesteld: de Rechtbank van Den Haag oordeelde dat, mede gelet op internationale mensenrechtenverdragen waar Nederland zich aan gebonden heeft, het onrechtmatig is om – kort gezegd – vreemdelingen langer dan zes maanden te huisvesten op een dergelijke detentieboot. Het Gerechtshof van Den Haag sloot zich hier bij aan.

De Staat is hier natuurlijk niet blij mee. In mijn volgende post bespreek ik de nieuwe ontwikkelingen op het gebied van de detentieboten in Nederland.